Ölkəmizin bütün su hövzələrinin, o cümlədən Xəzər dənizinin mikrobioloji, eləcə də ekoloji və hidrobioloji aspektləri baxımından araşdırılması görkəmli mikrobioloq alim, “Şöhrət” ordenli, “Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu” ilə təltif olunmuş akademik Məmməd Salmanovun adı ilə bağlıdır.
Məmməd Əhəd oğlu Salmanov 12 yanvar 1932-ci ildə İrəvan mahalının Uluxanlı-Zəngibasar rayonunun Qaraqışlaq kəndində anadan olub. O, 1955-ci ildə Azərbaycan Dövlət Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti) Baytarlıq fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirərək, Azərbaycan SSR EA-nın Zoologiya İnstitutunun aspiranturasına daxil olub.
1959-1969-cu illərdə Azərbaycan SSR EA-nın Zoologiya İnstitutunda, 1970-ci ildən isə Mikrobiologiya İnstitutunda böyük elmi işçi, 1973-1999-cu illərdə Su mikrobiologiyası laboratoriyasının müdiri vəzifəsində işləyib. O, 1999-2002-ci illərdə Azərbaycan Tibb Universitetinin Ümumi biologiya və genetika kafedrasının müdiri olub. Alim 2002-ci ildən 2020-ci ilin may ayına kimi AMEA-nın (indiki AR Elm və Təhsil Nazirliyinin) Mikrobiologiya İnstitutunun direktoru vəzifəsində çalışıb. Hazırda həmin müəssisənin baş elmi işçisi vəzifəsində işləyir.
Məmməd Salmanov 1960-cı ildə “Mikrobiologiya” ixtisası üzrə elmlər namizədi, 1982-ci ildə elmlər doktoru elmi dərəcəsini, 1996-cı ildə isə professor elmi adını alıb. 2001-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü, 2007-ci ildə həqiqi üzvü seçilib.
Akademik Məmməd Salmanovun əsas elmi fəaliyyəti Azərbaycanda su mikrobiologiyasının əsasının qoyulması və inkişaf etdirilməsi ilə bağlıdır. Belə ki, ölkənin bütün su hövzələrinin, o cümlədən də Xəzər dənizinin mikrobioloji, eləcə də ekoloji və hidrobioloji aspektləri baxımından araşdırılması onun birbaşa rəhbərliyi və iştirakı ilə həyata keçirilib. Son 50 ildə Xəzər dənizində, 5 dövlət ərazisi üzrə Kür, Araz çaylarında və hövzə boyu onların əsas qollarında, illər və fəsillər üzrə Məmməd Salmanov tərəfindən ilk dəfə həyata keçirilmiş monitorinq yönümlü fundamental mikrobioloji və ekoloji tədqiqatlar mühüm əhəmiyyət daşıyır.
Alim 385 elmi əsərin, o cümlədən 6 monoqrafiya, 3 kitab və 1 patentin, 280-dan çox oçerk, elmi-populyar məqalənin müəllifidir. Alimin monoqrafiyaları Rusiya (“Nauka”) və İranın (“Rəşt”) nəşriyyatlarında da dərc olunub. Onun elmi rəhbərliyi ilə 20 fəlsəfə doktoru hazırlanıb.
Tanınmış alim 2002-ci ildə AMEA-nın Fəxri fərmanı, 2005-ci ildə “Şöhrət” ordeni, 2022-ci ildə isə ölkəmizdə elmin inkişafında uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə “Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu” ilə təltif edilib.
Görkəmli alimi doğum günü münasibətilə təbrik edir, ona uzun ömür, möhkəm cansağlığı və gələcək fəaliyyətində uğurlar arzulayırıq!
